Tingnan ang wikitext ng Rho meson

Sa [[partikulong pisika]], ang isang '''rho meson''' ay isang maikling-nabubuhay na partikulong [[hadron]]iko na isang [[isospin]] [[spin triplet|triplet]] na ang tatlong mga estado ay tinutukoy ng  {{SubatomicParticle|Rho+}}, {{SubatomicParticle|Rho0}} and {{SubatomicParticle|Rho-}}. Pagkatapos ng mga [[pion]] at [[kaon]], ang rho meson ang pinakamagaang nakikipag-ugnayang malakas na partikulo na may [[masa]]ng mga {{val|770|ul=MeV}} para sa lahat ng tatlong mga estado. Mayroong dapat na isang maliit na pagkakaibang masa sa pagitan ng {{SubatomicParticle|Rho+}} at {{SubatomicParticle|Rho0}} na maaaring ituro sa elektromagnetikong sariling-enerhiya ng partikulo gayundin ang isang maliit na epekto sanhi ng pagkasirang isospin na lumilitawa mula sa magaang mga masa ng [[quark]]. Gayunpaman, ang kasalukuyang eksperimental na hangganan ay ang pagkakaiba ng masang ito ay mas maliit sa  {{val|0.7|u=MeV}}.

Ang mga rho meson ay mayroon lubos na napakaikling panahon ng buhay at ang [[lapad ng pagkabulok]] nito ay mga {{val|145|u=MeV}} na may kakaibang katangian na ang mga lapad ng pagkabulok ay hindi inilalarawan ng [[relatibistikong Breit-Wigner na distribusyon|anyong Breit-Wigner]]. Ang pangunahing ruta ng pagkabulok ng mga rho meson ay sa pares ng mga [[pion]] na may [[rate ng pagsanga]] na 99.9%. Ang mga neutral na rho meson ay maaaring mabulok sa isang pares ng mga [[elektron]] o [[muon]] na nangyayari na may rasyo ng pagsangang   {{val|5|e=-5}}. Ang pagkabulok na nito ng neutral rho sa mga [[lepton]] ay maaaring pagkahulugan bilang paghahalo sa pagitan ng mga [[photon]] at rho. Sa prinsipyo, ang may kargang mga rho meson ay naghahalo sa mga [[mahinang bektor na boson]] at maaaring tumungo sa pagkabulok sa isang elektron o muon kasama ang isang [[neutrino]]. Gayunpaman, ito ay hindi kailanman napagmasdan. 

Sa paglalarawang [[De Rujula&ndash;Georgi&ndash;Glashow]] ng mga [[hadron]], ang mga rho meson ay maaaring pakahulugan bilang isang tinatakdaang estado ng isang [[quark]] at isang anti-quark at isang pinanabik(excited) na bersiyon na pion. Hindi tulad ng pion, ang rho meson ay may [[ikot (pisika)|ikot]] na ''j''&nbsp;=&nbsp;1 ( isang [[bektor meson]]) at isang labis na mas mataas na halaga ng [[masa]]. Ang pagkakaiba ng masang ito sa pagitan ng mga pion at rho meson ay itinuturo sa isang malakaing [[hyperfine]] na interaksiyon sa pagitan ng quark at anti-quark. Ang pangunahing pagtutol sa paglalarawang De Rujula&ndash;Georgi&ndash;Glashow ay ito ay tumutukoy sa pagiging magaan ng mga [[pion]] bilang isang aksidente kesa bilang isang resulta ng [[chrial na pagkasira ng symmetriya]]. 

Ang mga rho meson ay maaaring isipin bilang mga [[gauge boson]] ng isang [[spontaneyosong nasirang]] [[symmetriyang gauge]] na ang lokal na katangian ay [[pinukaw na grabidad|lumilitaw]](lumilitaw mula sa [[quantum chromodinamika]]). Tandaan na ang nasirang symmetriyang gauge na ito(na minsang tinatawag na tagong lokal na symmetriya) ay iba sa [[global na symmetriya|global]] na [[symmetriyang chiral]] na umaasal sa mga [[lasa (pisika)|lasa]]. Ito ay inilarawan ni [[Howard Georgi]] sa isang papel na pinamagatang " "The Vector Limit of Chiral Symmetry" kung saan kanyang itinuro ang karamihan sa mga literatura ng tagong lokal na symmetriya sa [[hindi-linyar na modelong sigma]]<ref name=GeorgiVectorRealizationChiralSymPaper>H. Georgi. (1990) "Vector Realization of Chiral Symmetry." [http://inspirehep.net/record/282562 inSPIRE Record]</ref>.

Sa mas kamakailan, ang pananaw na ang mga rho meson ay mga [[gauge boson]] ay pinalakas ng isang programang kilala bilang [[AdS/QCD]] na aplikasyon ng [[AdS/CFT]] na hinango mula sa [[teoriya ng tali]]. Sa paglalarawang ito, mayroon isang maliit na ekstrang dimensiyon na isang hiwa(slice) ng [[espasyong anti-de Sitter]]. Ang globar na lasang mga symmetriya ay isinulong sa limang dimensiyonal na mga symmetriyang gauge na nasira sa mga hangganan ng espasyo sa isospin. Ang mga rho meson ang pinaka-magaang mga resonansiyang [[Kaluza&ndash;Klein]] ng ika-limang dimensiyon. Ang programang ito ay may kalamangan na may kakayahang gumagawa ng mga kwantitatibong mga prediksiyon para sa mga interaksiyon ng mga rho meson. Ang mga prediksiyong ito ay karaniwang tumpak sa 10%. May ilang pagkabahala sa kung ang paglalarawang limang dimensiyon na ito ay nasa ilalim ng kontrol na [[perturbasyon|perturbatibo]] at nasa ilalim ng aktibong pagsasaliksik sa kasalukuyan. Sa konseptuwal na paglalarawan, ang pakikitungong AdS/QCD ay napaka lapit sa espirito sa "The Vector Limit of Chiral Symmetry."  Kung [[dimensiyonal na dekonstruksiyon|i-dedekontrukta]] ang ika-limang dimensiyon, matatagpuan ang isang epektibong teoriya ng field na napaka katulad sa inilarawan ng "Vector Limit."

{| class="wikitable sortable" style="text-align: center;"
|+Mga rho meson
|-
! class=unsortable|Partikulo
! Simbolo
! class=unsortable|Nilalaman na<br>[[quark]]
! [[Inbariantong masa]] ([[Boltaheng elektron|MeV]]/[[bilis ng liwanag|c]]<sup>2</sup>)
! width="50"|[[Isospin|I]]
! width="50"|[[Kabuuang angular na momentum|J]]<sup>[[Paridad (pisika)|P]]</sup>
! width="50"|[[karga (pisika)|Q]] ([[elementaryong karga|e]])
! width="50"|[[strangeness|S]]
! width="50"|[[charm (bilang na quantum)|C]]
! width="50"|[[bottomness|B']]
! width="50"|[[topness|T]]
! [[Mean na panahon ng buhay]] ([[segundo|s]])
! class=unsortable|Karaniwang [[pagkabulok ng partikulo|nabubulok sa]]
(>5% ng mga pagkabulok)
|-
| Charged rho meson<ref name=PDGRho>C. Amsler ''et al.'' (2008): [http://pdg.lbl.gov/2008/listings/m009.pdf Particle listings – {{SubatomicParticle|rho}}]</ref>
|align="center"| {{SubatomicParticle|Rho+}}(770)
|align="center"| {{SubatomicParticle|Rho-}}(770)
|align="center"| {{SubatomicParticle|link=yes|Up quark}}{{SubatomicParticle|link=yes|Down antiquark}}
|align="center"| {{val|775.4|0.4}}
|align="center"| 1<sup>+<sup>
|align="center"| 1<sup>&minus;</sup>
|align="center"| 0
|align="center"| 0
|align="center"| 0
|align="center"| {{val|p=~|4.5|e=-24}}<sup>{{ref|Lifetime2|[a]}}</sup><sup>{{ref|Lifetime3|[b]}}</sup>
|align="center"| {{nowrap|{{SubatomicParticle|link=yes|Pion+-}} + {{SubatomicParticle|link=yes|Pion0}}}}
|-
| Neutral rho meson<ref name=PDGRho/>
|align="center"| {{SubatomicParticle|Rho0}}(770)
|align="center"| Self
|align="center"| <math>\mathrm{\tfrac{u\bar{u}-d\bar{d}}{\sqrt 2}}\,</math>
|align="center"| {{val|775.49|0.34}}
|align="center"| 1<sup>+<sup>
|align="center"| 1<sup>&minus;&minus;</sup>
|align="center"| 0
|align="center"| 0
|align="center"| 0
|align="center"| {{val|p=~|4.5|e=-24}}<sup>{{ref|Lifetime2|[a]}}</sup><sup>{{ref|Lifetime3|[b]}}</sup>
|align="center"| {{nowrap|{{SubatomicParticle|link=yes|Pion+}} + {{SubatomicParticle|link=yes|Pion-}}}}
|-
|}
<sup>[a]</sup> {{note|Lifetime2}} Ang PDG ay nag-ulat ng resonansiyang lapad (Γ). Dito, ang konbersiyong τ&nbsp;=&nbsp;{{frac|ħ|&Gamma;}} ay bagkus ibinigay. <br>
<sup>[b]</sup> {{note|Lifetime3}} Ang eksaktong halaga ay nakabatay sa paraang ginagamit. 
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
{{particles}}
[[Kategorya:Mga meson]]