Tingnan ang wikitext ng Temperatura

{{Infobox physical quantity
| name = Temperatura
| image = Thermally Agitated Molecule.gif
| caption = Ang termal na bibrasyon ng isang segmento ng protina [[alpha helix]]. Ang [[amplitud]] nito ay tumataas sa temperatura
| unit = [[kelvin|K]]
| otherunits = [[Celsius|°C]], [[Fahrenheit|°F]], [[Rankine scale|°R]], [[Rømer scale|°Rø]], [[Réaumur scale|°Ré]], [[Newton scale|°N]], [[Delisle scale|°D]], [[Leiden scale|°L]], [[Wedgwood scale|°W]]
| symbols = ''T''
| dimension = wikidata 
| intensive = Yes
| derivations = <math>\frac{pV}{nR}</math>, <math>\frac{dq_\text{rev}}{dS}</math>
}}
Ang '''temperatura''' o '''kaintan''' <ref name="Boltzmann constant">[https://www.neonics.co.th/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%AB%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4 Temperature measurement and Sensor Technology] (2019).</ref>ay ang sukat ng kasidhian ng kainitan o kalamigan ng isang bagay, katulad ng mula sa katawan ng isang [[tao]]<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|Temperatura}}</ref> at sa lagay ng [[panahon]].<ref name=Bansa>{{cite-Bansa|''Temperature'', temperatura, lagay ng panahon}}, makikita sa [http://www.bansa.org/dictionaries/tgl/?dict_lang=tgl&type=search&data=temperature ''Temperature''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121201170436/http://www.bansa.org/dictionaries/tgl/?dict_lang=tgl&type=search&data=temperature |date=2012-12-01 }}.</ref>  Sa kahulugang [[makaagham]], ang temperatura ay ang pisikal na dami o kantidad na naglalarawan kung gaano kabilis gumagalaw ang mga molekula sa loob ng isang materyal o bagay.
[[File:Thermometer CF.svg|thumb|Dalawang termometro na nagpapakita ng temperatura sa Celsius at Fahrenheit]]
Maaaring gamitin ang isang [[termometro]]  upang malaman ang temperatura, ang antas ng init o lamig.  Kalimitang sinusukat ang temperatura sa pamamagitan ng mga degri ng [[Celsius]] ([[°C]])<ref name="What is temperature">{{cite web |title= What is temperature |publisher= What is temperature and Thermodynamic. |url=https://www.neonics.co.th/thermometers/temperature.html}}</ref>.  Sa [[Estados Unidos]], mas kadalasang ginagamit ang mga degri o gradong [[Fahrenheit]] ([[°F]]).  Minsan ding ginagamit ng mga [[siyentipiko]] ang mga degring [[Kelvin]] ([[K]]) upang sukatin ang temperatura.

Narito ang ilang mga kabatirang kaugnay ng kaintan:

:* Naninigas o nagyeyelo ang tubig sa temperaturang 0&nbsp;°C, 32&nbsp;°F, o 273.15 K.

:* Ang pangloob na temperaturang tinatawag na pangkaibuturang temperatura ng katawan ng [[katawan ng tao]] ay malapit sa 37&nbsp;°C o 98&nbsp;°F.

:* Kumukulo ang tubig kapag umabot na sa 100&nbsp;°C, 212&nbsp;°F, o 373.15 K.

:* Ang pinakamalamig na temperatura ay ang [[absolutong sero]] ([[ganap na sero]], [[lubos na sero]], [[puspos na sero]]), na nasa 0 K, {{ndash}}459&nbsp;°F, o {{ndash}}273.15&nbsp;°C.

Kakaiba ang temperatura mula sa [[init]], sapagkat isang [[enerhiya]] ang init na gumagalaw o lumilipat mula sa isang bagay papunta sa iba pang bagay.  Isang sukat ang temperatura ng mga galaw o [[bibrasyon]] ([[pagyanig]]) ng mga [[molekula]]ng nasa loob ng isang bagay.  Kapag may mataas na temperatura ang isang bagay, nangangahulugang mabilis ang karaniwang tulin o bilis ng mga molekula nito.

Kapag mas malaki ang diprensya o pagkakaiba ng temperatura sa pagitan ng isang bagay at ng [[kapaligiran]] nito, mas maraming init ang kailangan upang makagawa ng katulad o kaparehong temperatura.  Ngunit maaari o posibleng magkaroon ng malamig na bagay (mas mababang temperatura) na nangangailangan ng mas mababang init kaysa isang mas mainit na bagay (mas mataas na temperatura) upang maging mainit ito.  Dahil ito sa may mas maraming kapasidad na init ang isang malamig na bagay, kaya't mas maraming init ang kailangan upang maging mainit ito.  Halimbawa, mas maraming kapasidad na init ang isang kilogramo ng tubig kaysa isang kilogramo ng [[bakal]].  Nangangahulugan ito na mas maraming enerhiya ang kailangan upang maging mas mainit ng 1&nbsp;°C kaysa sa kinakailangan upang maging mas mainit ng 1&nbsp;°C ang bakal.)

Isa ring mahalagang elementong [[pangklima]] ang temperatura.  Kaugnay ito sa dami ng enerhiya ng init na nasa hangin.  Ginagamit ang mga [[Isotherm map|mapang isoterm]] upang maipakita ang kilos ng pagkalat o distribusyon ng temperatura sa isang pook.  Magkakaiba ang temperatura sa loob ng magkakaibang mga kapanahunan at mga lugar.  Naaapektuhan ito ng: 

:* [[insulasyon]]
:* mga [[latitud]]
:* [[distribusyon]] ng [[lupain]] at [[dagat]]
:* [[daloy ng karagatan]]
:* [[umiiral na mga hangin]]
:* takip ng [[ulap]]
:* [[altitud]]
:* [[aspekto]]

== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
{{agham-stub}}

[[Kategorya:Temperatura]]
[[Kategorya:Init]]
[[Kategorya:Termodinamika]]